De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb), ook wel kortweg Wet kwaliteitsborging genoemd, verplaatst de toetsing aan de bouwtechnische eisen van een bouwwerk van de gemeente naar een onafhankelijke partij, de zogenoemde kwaliteitsborger.
De wet gaat in per 1 januari 2024 voor bouwwerken in gevolgklasse 1 en geldt in eerste instantie voor grondgebonden woningen, kleine bedrijfspanden en kleine infrastructurele werken. Meer hierover vind je op de Website van het IPLO: Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) | Informatiepunt Leefomgeving
De Wkb is sinds 1 januari 2024 van kracht voor gevolgklasse 1-bouwwerken. Dit zijn onder andere nieuwbouwwoningen en eenvoudige bedrijfspanden. Grotere of complexere bouwwerken (gevolgklasse 2 en 3) vallen voorlopig nog niet onder de Wkb.
Gevolgklassen geven aan hoe groot het risico is bij gebreken in een bouwwerk.
De kwaliteitsborger toetst of het bouwwerk aan de technische regels voldoet. Dit gebeurt op basis van een risicobeoordeling, controle tijdens de uitvoering en een eindbeoordeling
Het borgingsplan is een verplicht onderdeel van de bouwmelding. Hierin staat beschreven hoe de kwaliteitsborger de technische bouwactiviteit controleert, welke risico’s er zijn, welke maatregelen nodig zijn en op welke momenten er gecontroleerd wordt.
De verantwoordelijkheid voor de bouwkwaliteit ligt bij de aannemer. De kwaliteitsborger toetst onafhankelijk of aan de regels wordt voldaan, maar neemt deze verantwoordelijkheid niet over.
Bij bouwactiviteiten die onder de Wkb vallen, moet de initiatiefnemer een bouwmelding indienen bij de gemeente. Deze melding bevat o.a. het borgingsplan en de gegevens van de kwaliteitsborger en het gekozen instrument. Zonder goedgekeurde bouwmelding mag de bouw niet starten.
Als het bouwwerk is afgerond, wordt een gereedmelding gedaan. Daarbij wordt een dossier aangeleverd, inclusief de verklaring van de kwaliteitsborger dat het bouwwerk voldoet aan het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). De gemeente heeft vervolgens maximaal 2 weken de tijd om de melding te controleren; pas daarna mag het bouwwerk officieel in gebruik worden genomen.
Dit dossier bevat alle relevante documenten voor de gemeente, waaronder het borgingsplan, bewijslast, controleverslagen en de verklaring van de kwaliteitsborger. De gemeente beoordeelt dit bij de gereedmelding.
De kwaliteitsborger zal hierover rapporteren en in overleg treden met de aannemer. Worden tekortkomingen niet hersteld, dan kan de verklaring worden geweigerd. In uiterste gevallen kan de gemeente de bouw stilleggen.
De gemeentelijke bouwtoezichthouder ziet toe op de naleving van ruimtelijke regels, zoals bestemmingsplannen en welstandseisen. De kwaliteitsborger beoordeelt uitsluitend of het bouwwerk voldoet aan de technische voorschriften uit het Bbl.
Kwaliteitsborgers mogen alleen werken met een goedgekeurd en toegelaten instrument, zoals vastgelegd in het Register Toelating Instrument Kwaliteitsborging (TIK).